Vooronderstellingen

Een voor­onderstelling is een aanname vooraf, die, al dan niet terecht, niet meer ter discussie staat. Heel vaak laten leerlingen en onderzoekers zich leiden door valse vooronderstellingen. Ter kennismaking met het begrip "vooronderstelling" deze eye-opener.

Je laat het bord aan je publiek zien, je legt uit waar je de plus en de min zijn aangesloten en hoe de 9 identieke lampjes met elkaar zijn verbonden. (En niet meer dan dat!)

Dan volgt:

Vraag 1: welk lampje brandt het felst?

Je kunt er op wachten tot een leerling met het briljante antwoord komt: lampje 1 en lampje 9 branden allebei het fel. Je zet de voeding aan en kijk!

Nee hoor, het zijn maar liefst 5 lampjes die even hard branden. De leerlingen leefden in de vooronderstelling dat alle lampjes zouden werken. Maar helaas: 4 lampjes zijn stuk. (Losgedraaid!)

Vraag 2: hoe kun je 6 lampjes even hard laten branden?

De leerlingen slaan weer aan het puzzelen, velen vinden het antwoord niet. Dit is het antwoord:

Je ziet het: je hoeft alleen maar lampje 4, 5 of 6 los te draaien. Daarna branden 6 lampjes even hard: 2, 3, 4, 6, 7 en 8! De lampjes 1 en 9 branden ook. Velen zullen uitgaan van de vooronderstelling dat er precies 6 lampjes moeten branden. Maar... waarom?

De moraal van het verhaal

Een vooronderstelling is een aanname vooraf, die niet meer ter discussie staat. Om de vooronderstellingen boven tafel te krijgen, moet jij jezelf afvragen “Wat moet waar zijn om hetgeen wat gezegd wordt, waar te laten zijn?”.

Door aannames te verpakken in een vooronderstelling, breng je deze aannames met minder weerstand over op de toehoorder (Miltonmodel). Door bij overtuigingen de juiste vooronderstellingen ter discussie te stellen, kan je de overtuiging ontkrachten (Metamodel). (Bron: rspaans.nl)

Als het je niet lukt om een vraagstuk op te lossen, controleer dan je vooronderstellingen. Van welke vooronderstellingen ga je uit? En kloppen je vooronderstellingen wel?