|
Niveau |
: |
Mavo 2/3/4, Havo 2/3, VWO 2/3 |
|
Doel |
: |
Leuke demo van oppervlaktespanning |
|
Nodig |
: |
|
|
Links |
: |
Een punaise op zijn kop, kan prima blijven drijven. zelfs ijzervijlsel blijft drijven tot...
Vul een bak met water. Laat op het water punaises op zijn kop drijven. Als je het voorzichtig doet, lukt dat net. Doe een druppel afwasmiddel op je vinger en raak daarmee in de hoek van de bak het wateroppervlak aan. Kijk wat er gebeurt! De punaises kukelen omver en zinken!
Het afwasmiddel verlaagt de oppervlaktespanning van het water waardoor de punaise die voorheen net wel bleef drijven, nu zinkt.
Het effect is nog leuker als je dit doet in een lange bak of goot waarbij je het afwasmiddel op één van de uiteinden toedient. Dan zie je de punaises van links naar rechts omvallen.
De punaises die ik gebruikte hebben een licht gebogen oppervlakte. De platte vlakken zijn dus een heel klein beetje paraplu-vormig. Dat zou dus heel gemakkelijk kunnen verklaren waarom ze kunnen blijven drijven. Maar dat kan niet de enige verklaring zijn, want anders kun je niet uitleggen waarom de punaises zinken als je een druppel afwasmiddel in het water doet. Van een druppel afwasmiddel verandert de dichtheid van het water niet.
Het wordt duidelijker als je de drijvende punaise in closup bekijkt.
Als je goed kijkt rond de 30e seconde van dit filmpje, zie je dat de rand van de punaise ONDER het wateroppervlak ligt. Door de oppervlaktespanning van het water, dus omdat het wateroppervlak als een netje aan elkaar hang wordt het volume water dat door de punaise aan de kant wordt gedrukt, vergroot, waardoor er net genoeg drijfvermogen ontstaat.
NB: niet alle punaises blijven drijven, sommige zijn net te zwaar.
Wasbal
Er zijn wasballen in de handel. Als je zo'n wasbal bij je was doet, zou je geen wasmiddel meer nodig hebben. Het goed wassen van wasmiddelen is voor een belangrijk deel te danken aan het verlagen van de oppervlaktespanning van water. Door deze verlaging dringt het water tot dieper in de vezels van het wasgoed. Wij hebben de "Eco Wasbal". In onderstaande link kun je zien hoe de Technische Universiteit van Delft deze en andere wasballen onderzocht, wij deden een veel simpeler testje om te zien of de eco wasbal de oppervlaktespanning verlaagt.
http://www.radartv.nl/uitzending/archief/detail/aflevering/23-04-2012/wasballen/
Ik zou zeggen: MYTHE BUSTED!!! Daar waar afwasmiddel de punaise tot zinken brengt, faalt de ECO wasbal. De ECO wasbal verlaagt de oppervlaktespanning van water niet of in elk geval minder dan afwasmiddel.
