Proef van Oersted, magnetisch veld van draad en spoel

Hoofdcategorie: experiments Categorie: Magnetisme Gepubliceerd: maandag 12 januari 2015

Gebruikerswaardering: 5 / 5

Oersted discovers electromagnetism Hoe laat je de vorm van een magneetveld van een draad en van een spoel aan de hele klas zien?

Oersted discovers electromagnetism

Niveau	:	Mavo 2/3/4, Havo 2/3, VWO 2/3
Doel	:	Demonstreren van de vorm van (elektro-)magnetische velden
Nodig	:	1x voedingskast gelijkstroom of batterij 1x opstelling Ouderwetse overheadprojector triller (elektromotortje met onbalans met liefst hoog toerental en kleine onbalans zodat een fijne trilling ontstaat). Stroombron die veel stroom kan leveren (acculader of batterij)

Prachtig! Helemaal mooi als je nog beschikt over een ouderwetse overheadprojector. Dan kan de hele klas makkelijk meekijken!

Met dank aan Richard Reezigt!

Onderstaande modellen heb ik zelf gemaakt.

Werkwijze:

De transparante plaat met de stroomgeleider (draad of spoel) staat op blokjes op de overheadprojector. Met behulp van een klein elektromotortje, voorzien van een klein gewichtje op de as, heb ik een trilapparaatje gemaakt. Deze triller is gemonteerd op de transparante plaat. De triller en de acculader of batterij zijn beiden voorzien van een drukschakelaar. Op de transparante plaat strooi je ijzervijlsel. Projecteer het beeld op de muur. Schakel triller en acculader tegelijk aan en direct weer uit. Want het patroon van magnetische veldlijnen in het ijzervijlsel ontstaat nu heel. Maar als je de triller te lang aan laat staan, wordt het beeld juist minder duidelijk.

Zelf zo'n spoel maken.

Ik heb het bouwen van de spoel zelf niet handig aangepakt. De wijsheid van achteraf deel ik met jullie. Het is handig als je beschikt over 2 stukken halfrond materiaal in de vorm en grootte van de uiteindelijke spoel. Je neemt een transparante kunststof plaat, je boort gaatjes voor de draad. Vlecht de draad door de kunststof en je trekt de draad strak op het hout. Veel gemakkelijker kun je het niet maken. Misschien lukt het je op deze manier om tot een mooier eindresultaat te komen dan ik.

magnetische veldlijnen zichtbaar maken 2

NB: de trucendoos uit de 2e video kun je natuurlijk ook uitvoeren m.b.v. overheadprojector en trilplaat. Ik heb het nog niet geprobeerd, maar ik vermoed dat je dan eigenlijk geen trilling hoeft aan te brengen. Alleen strooien. Plaats een magneet onder de transparante plaat. Vul de ruimte onder de magneet uit met materiaal zodat de magneet tegen de plaat komt te liggen en besprenkel de plaat met ijzervijlsel.

WAARSCHUWING

Acculaders leveren heel veel stroom. Normale laboratorium-snoeren kunnen deze stroom maar heel even aan. Daarna branden ze door!

Zoals je aan mijn aangebakken snoer kunt zien. Ik liep even een half minuutje weg, maar vergat de acculader uit te schakelen. Gelukkig ging het rookalarm niet af!

verbrand elektra snoer 2