Benodigde ingrediënten: laagstaande zon die door de wolken schijnt + een regenbui in de verte.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Regenboog_(optica)

Niveau

:

Mavo 2/3/4, Havo 2/3, VWO 2/3

Doel

:

Uitleg van een regenboog

Links

:

 

Hoe vindt je een regenboog?

De zon moet laag staan, dus niet al te ver boven de horizon. Dat is dus altijd 's morgens na zonsopkomst of sávonds voor zonsondergang. In de winter staat de zon overdag langer laag. 

Met de zon in je rug moeten er ergens wolken te zien zijn, een regenbui, mist of een waterval of iets dergelijks waaruit een spray van druppels valt. zonder druppels hoef je niet eens op zoek te gaan.

Kijk eerst naar de zon. Draai je nu helemaal om en kijk in de verte. Als er een regenboog is, moet 'ie daar staan!

De dame op de foto: ze staat met haar rug naar de regenboog en met haar gezicht naar de zon. Ook aan de schaduw van de fotograaf kun je zien waar de zon zich ongeveer bevindt.

Sta je bij laagstaande zon bij een waterval, maar zie je geen regenboog? Ga dan tussen de zon en de waterval staan en kijk nog eens naar de waterval.

Hoe ontstaat een regenboog?

regendruppel regenboog

Een regenboog ontstaat door reflectie van zonlicht OP en IN waterdruppels. Het zonlicht buigt af bij binnenkomst in de waterdruppel, weerspiegelt (ten dele) in de druppel en verlaat op een andere plek de druppel waarbij het licht nogmaals afbuigt.

Zonlicht (wit licht) is opgebouwd uit meerdere kleuren. Die kleuren buigen niet allemaal even sterk af. Rood buigt "veel" minder af dan violet. En daardoor treedt het rode licht onder een andere hoek uit de druppel dan violet. Alle kleuren hebben zo hun eigen uittredehoek.

hoe ontstaat een regenboog

Reflectie van licht in een rubberen bal

Onze laserlamp geeft maar één kleur licht: rood. De rubberen bal (een gewone stuiterbal) is niet helemaal transparant. Hierdoor kun je bijna de hele weg van de lichtstraal zien.

Rainbow laserbeam in transparent ball

 

Laserstraal door ronde kolf gevuld met water
Immitatie van een regendruppel:
ronde kolf gevuld met water
en 1 druppel melk

Een regenbui bestaat niet uit één regendruppel, maar uit oneindig veel druppels in een 3-dimensionaal vlak, verdeeld van hoog naar laag. Ze reflecteren allemaal zonlicht, maar alleen het reflecteerde zonlicht van de druppels die zich in de regenboog bevinden, bereikt jouw oog. Alle andere gereflecteerde zonlicht, raakt ergens voor of achter je de aarde of valt bij de buurman in het oog. De piepkleine hoeveelheid zonlicht die op deze manier je oog bereikt, is toch al voldoende om een regenboog waar te kunnen nemen.

Van de druppels die zich bovenin de regenboog bevinden, bereikt alleen het rode licht dat er doorheen gaat, je oog. De andere kleuren die door dezelfde druppel worden weerkaatst, vallen buiten je oog. Misschien bereiken ze je neus of je tenen, maar niet je ogen. Die zie je dus niet.

Bovenin de regenboog zie daarom alleen maar rood. Daaronder oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet.

Boven en onder de regenboog wordt ook licht gereflecteerd dat je oog bereikt: infra-rood en ultra-violet. Maar helaas, met onze ogen zijn we niet in staat om die kleuren waar te nemen. Jammer, want anders had de regenboog er nog een paar kleuren bij gehad.

Waarom ontstaat de boogvorm?

Het licht weerkaatst niet alleen van boven naar beneden, maar ook van links naar rechts. Van de zonnestralen die rechts op een regendruppel vallen, werkaatst ook een klein deel precies in de richting van je ogen. En omdat de buigingshoek overal hetzelfde is, ontstaat een cirkel.

Regenboog in Alaska boog

regenboog

Zelf een regenboog maken?

Bijzondere regenboog-foto's

Met de zon van boven, naar beneden op een wolk gefotografeerd.

Bron: http://i.imgur.com/hOmqXTc.jpg

Regenboog vanuit vliegtuig gefotografeerd

 

Bovenstaande regenbogen met vliegtuig in het midden zijn denk ik 's nachts genomen. Vergelijk maar met de volgende foto die ik zelf heb gemaakt waarbij de maan door eenvlieswolkje schijnt. NB: in het echt zag het er nog veel mooier uit. Om duidelijkere kleuren te krijgen, moest ik de foto nog een beetje bewerken voor meer kleurcontrast.

moon halo rainbow