Traagheidsmoment van een majorette baton

Waarom zitten er gewichten aan een majorette­baton?

Niveau

:

Havo 4/5, VWO 3/4
VWO 5/6

Doel

:

demonstratie van traagheidsmoment

Nodig

:

  • 1x houten stok
  • 2x verplaatsbare gewichten

Links

:

 

Plaats de gewichten aan de baton zo ver mogelijk naar binnen en probeer baton te draaien. Dat gaat makkelijk! Je kunt de draairichting makkelijk en snel omkeren.

Verplaats nu de gewichten naar de buitenkant en probeer het nog eens. Het veranderen van de draairichting kost nu veel meer kracht en inspanning.

Als je de gewichten verplaatst van binnen naar buiten, verandert er niets aan de totale massa van de baton. Toch kost het je veel meer kracht om de baton op draaisnelheid te brengen of om hem van draairichting te laten veranderen.

 

Hoe komt dat?

Het verschil tussen beide situaties is dat de massa anders is verdeeld over de stok. En die verdeling is bepalend voor de rotatie-massatraagheid oftewel "traagheidsmoment". Massatraagheid is de weerstand die een voorwerp geeft tegen snelheidsveranderingen. De stok met de massa's verder naar buiten heeft het grootste massatraagheidsmoment en daarom is er veel meer kracht nodig om de draairichting van die stok te veranderen.

Duhhhh, wat maakt dat uit?

Veel athletiekoefeningen bevatten rotaties van het lichaam. Het maken van een salto gaat veel gemakkelijker als je de massa van je lichaam richting het zwaartepunt kunt verplaatsen.

Het effect hiervan wordt goed zichtbaar bij het kunstschaatsen. Zodra de schaatser de massa verplaatst van buiten naar binnen, neemt het toerental flink toe.

traagheidsmoment natuurkunde demonstratie