Gloeilampjes (wolfraam) hebben PTC-eigenschappen. PTC staat voor "Positive Temperature Coëfficient". Als de temperatuur van wolfraam omhoog gaat, gaat de weerstand ook omhoog. Als je de PTC-eigenschappen van een lampje onderzoekt, kom je vaak uit op een U/I-diagram met een zwakke kromming. Een overduidelijke kromming blijft buiten beeld, behalve als je...
...beschikt over een stroombron die in het lage spanningsbereik van 0 tot 2 volts nauwkeurig instelbaar is. En aangezien de meeste scholen daar niet over beschikken, heb ik een trucje bedacht.
Schakel het lampje in serie met een weerstand van 10 ohm. LET OP: deze weerstand kan ERG heet worden bij verkeerd gebruik! Voer de voedingspanning op tot het spanningsverschil over de lamp 1 á 2 volts bedraagt. Daarna haal je de weerstand er tussenuit en verricht je de rest van de metingen.
Bovenaan staat het goede resultaat. Het teleurstellende resultaat zonder ingebouwde weerstand, staat hieronder:
In plaats van een weerstand van 10 ohm, kun je ook een lampje van 6V/500mA gebruiken. Deze heeft een weerstand van 12 ohm. Maar dan moet je oppassen dat je dit lampje niet op blaast.
Misschien nog slimmer: gebruik een lampje met een hoger voltage... Dan meet je sowieso volop in het krommingsgebied. Dan maakt de drempelspanning van je voeding ook niet meer zoveel uit. (0 Volt bereik je door voeding even uit te schakelen.) Meet bijvoorbeeld een lampje van 18V/100mA en tegelijk een weerstand van 150 ohm door. Deze passen samen prima in één grafiek!
Bijkomend voordeel: als je lampjes gebruikt die qua spanningswaarde hoger liggen dan het bereik van je voeding, gaan de lampjes ook nooit stuk.