Bij een relais zijn stuurstroom en werkstroom gescheiden
Een relais is eigenlijk niets anders dan een elektrisch bediende schakelaar. Bij een relais zijn de stuurstroom (de stroom waarmee je het relais bediend) en de werkstroom (de stroom die je in en uit wilt schakelen) gescheiden. Stuurstroom en werkstroom hebben ieder huin eigen elekrische circuit.
Stuurstroom en werkstroom zijn gescheiden, dat heeft zo zijn voordelen. Dat betekent bijvoorbeeld dat je als stuurstroom 12 volt gelijkstroom kunt gebruiken, terwijl je werkstroom 230 volt wisselspanning bedraagt.
Gescheiden betekent ook dat een storing in je werkstroomcircuit geen effect heeft op je stuurstroomcircuit, en omgekeerd.
Een relais wordt elektrisch bediend... door een elektromagneet
De elektromagneet in het stuurstroomcircuit zorgt er voor, dat een mechanische schakelaar in het werkstroomcircuit in beweging wordt gebracht. Hieronder zie je een schematische weergave van een aantal relais', van zijn simpelste vorm, waarin slechts één contact wordt bediend.
In dit voorbeeld zie je dat het stuurcircuit wordt gevoed met een spanning van 12V DC (DC = Direct Current = gelijkspanning), terwijl het circuit van de werkstroom wordt gevoed met 230V AC (AC = Alternating Current = wisselspanning). Kun je zien dat de beide circuits elektrisch van elkaar gescheiden zijn? Wijs de twee circuits eens aan!
Links in de afbeelding zie je het symbool van een reedcontact.
- Een reedcontact schakelt zodra het in een magnetisch veld komt, dus als het in de buurt komt van en magneet.
- Bij het sluiten van het reedcontact wordt de electromagneet bekrachtigd.
- De electromagneet en daarmee de schakelaar komen hierdoor in beweging waardoor ...
- de elektromotor wordt bekrachtigd en gaat draaien.
Schakelaars worden altijd getekend in de stand waarin ze staan als niet worden bediend. De schakelaar in de figuur hierboven staat NORMAAL gesproken dus open en sluit als de spoel/electromagneet wordt bekrachtigd.
Schakelaars in relais' kennen twee standen:
- de (normale) stand waarin de schakelaar staat als hij niet wordt bediend
- de stand waarin de schakelaar komt te staan als hij wel wordt bediend
Normally Open (NO) versus Normally Closed (NC)
- Als de schakelaar (normaal) open staat als de schakelaar niet wordt bediend, zeggen we: de schakelaar is Normally Open (NO)
- Als de schakelaar (normaal) gesloten staat als de schakelaar niet wordt bediend, zeggen we: de schakelaar is Normally Closed (NC)
 De fabrikant van een relais maakt het relais altijd zo, dat de gebruiker makkelijk zelf kan kiezen of zijn schakelaar Normally Open (NO) of (Normally Closed) wil gebruiken. En dan krijg je dit symbool.Vaak worden dan slechts 2 van de 3 aansluitingen van de schakelaar gebruikt: de onderste en één van de 2 bovenste. |
Relais' worden ook vaak uitgevoerd met meerdere schakelaars tegelijk. De schakelaars in de volgende figuur worden allemaal tegelijk door de electromagneet geschakeld.
Het relais rechts heeft 5 aansluitingen:
- 2 koperkleurige aansluitingen voor de stuurstroom (bediening van de spoel/elektromagneet)
- 3 grijze aansluitingen voor de werkstroom (aan/uit van je apparaat)
- 30 ingang schakelaar
- 87 uitgang schakelaar normally open
- 87a uitgang schakelaar normally closed
- 85/86 elektromagneet
- 12V: zowel stuur- als werkstroom worden bediend met 12V (accuspanning auto)
- 30A: de maximale werkstroom die je met dit relais in en uit kunt schakelen
